Su bilinsin ki ilmihâl; fıkıh ilminden bir bölümdür. Fıkıh kelimesinin lügat
mânâsı anlayıs demektir. Din ıstılâhı (kullanımı)nda ise fıkıh ilmi, serî‘at
ahkâmını ve dînî hükümleri bilmekten ibârettir ki bu ilim, farz-ı ayn ve farz-ı
kifâye olmak üzere iki kısma ayrılır.
Fıkhın farz-ı ayn olan kısmı, evvelâ dogru itikat (inanç)ları bilmektir.
Dînin hükümleriyle ilgili ise; tahâret, namaz ve oruç meseleleri gibi her
mükellefe gereken konuların bilinmesidir. Yine böylece serî‘atın bir insana
gerekli kıldıgı her ibâdetle ilgili ahkâmı ögrenmesi de o insan üzerine farz
olur. Meselâ malı olanın, zekâtla ilgili meseleleri, üzerine hac farz olanın hac
hükümlerini ve ticaret yapanın, ilgili konuları bilmesi farzdır.
Iste Enes (Radıyallâhu Anh)dan rivâyet edilen: “Ilim tahsîli her Müslüman
erkek (ve kadın) üzerine farzdır” (Ibnü Mâce, Mukaddime:17, no:224, 1/81; Begavî,
Me‘âlimü’t-Tenzîl:3/130) hadîs-i serî bu ilimden bahsetmektedir ki aynı zamanda
bu ilme “Ilmihâl” denir.
Bu ilimden ne kastedildigi konusunda farklı açıklamalar yapılmıssa da
bu îzahlar arasında en benimsenecek görüse göre, farz olan bu ilimden
maksat, Islâm'ın bes sartını ögrenmektir.
Tabî ki namaz ve oruç, zengin-fakir demeden herkesi ilgilendirdigi için
onlar hakkındaki hükümleri bilmek her Müslümana farzdır. Hac ve zekatın
farziyetinde ise, zengin olmak, saglıklı olmak ve yol güvencesi bulunmak
gibi birtakım sartlar mevcut oldugundan, bu sartları hâiz olan kimselerin
bunlarla ilgili hükümleri de ögrenmeleri farz olur.
Bu vesîleyle siz okurlarıma sunu taahhüd edebilirim ki iki cilt olacak bu
ilmihal kitabı her Müslümana, bilip inanması ve amel etmesi farz olan tüm
konuları beyan etmektedir, dolayısıyla bu eseri düzgün bir sekilde ögrenip,
esine ve çoluk çocuguna ögreten kisiler âhiret sorumluluklarının büyük bir
bölümünden insâallah kurtulacaklardır.
Gayret bizden, tevk (muvaak kılmak) Cenâb-ı Hakk’tandır. Yüce
Rabbim, inancımızı ve amellerimizi bu eserde beyan edilen ilimlere uyarlamayı
cümlemize müyesser eylesin. Âmîn!